جایگاه نقوش بته ای در هنر دوره صفویه

پایان نامه پیش رو به بررسی نقوش بته ای، شناسایی انواع آن و جایگاه آنها در هنرهای سنتی ایران و بویژه در هنر دوره صفویه می پردازد. در این پژوهش تلاش شده تا تعداد بیشتری از انواع بته ها معرفی و شناسانده شود و روند تغییر و تحول آنها در هنرهای مختلف به طور مختصر بیان گردد. همچنین به بررسی تحولات نقشمایه بته در انواع هنرهای تصویری ایران، بررسی ویژگی های ترکیب بندی این نقشمایه ایرانی و روابط این نقوش و جایگاه آن در بین هنرهای سنتی به خصوص در قالی بافی و دیگر فرشینه ها، انواع منسوجات، سفالینه ها، جواهر آلات و غیره پرداخته شده و مجموعه وسیعی از نقش های بته ای گردآوری و معرفی گردیده است. در ابتدا به بررسی نقش بته پرداخته، بدین ترتیب که آراء مختلف پژوهشگران در ارتباط با منشاء این نقش بیان شده است وسپس با توجه به تنوع اسامی نقش بته، به وجه تسمیه آنها می پردازد. در نامگذاری نقوش دو اصل مورد توجه قرار گرفته اند؛ یکی چگونگی قرار گرفتن نقش در ترکیب بندی کلی و یا در کنار یکدیگر و دیگری خود طرح بته به تنهایی یا در ارتباط با تزیینات داخلی آن. از جمله سوالاتی که در این پژوهش مطرح می شود مربوط به سابقه کاربرد طرح در هنر ایرانی و نیز کیفیت پراکندگی آن در مناطق مختلف جغرافیایی، از لحاظ فرمی و مفهومی می باشد. این نقش بیشترین تنوع را درهنرهای قالیبافی، قلمکار و ترمه بافی دارد که انواع بته ها که عمدتاً متعلق به این هنرهاست، معرفی می گردند. همچنین به جایگاه نقوش بته ای در هنرهای مختلف پرداخته شده وچگونگی حضور بته در هنر مورد نظر، در دوره صفویه مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این پژوهش آن است که با بررسی منشاء پیدایش یکی از محبوب ترین نقوش ایرانی، شناخت بهتر گوشه ای از فرهنگ این سرزمین را برای خواننده به ارمغان آورد. همچنین با گردآوری و معرفی این نقوش به هنرمندان و طراحان، زمینه استفاده مناسب آن در هنر معاصر خواه یه صورت تزیینی و خواه کاربردی فراهم آید و از این طریق بتوان به شکلی درخور، زمینه هویت بخشی به اشیا و آثار هنری ایرانی را ایجاد کرد.